Door de commissie DEPLA is een aantal kengetallen ontwikkeld, die de raad kunnen helpen in het verkrijgen van inzicht in de gemeentefinanciën. Hieronder noemen wij de kengetallen en de definitie daarvan.
- netto schuldquote inclusief de quote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Definitie: De netto schuldquote geeft de verhouding weer tussen het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. In het verlengde hiervan kennen we ook de zogenoemde “Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen”. Bij deze specifieke quote wordt er gekeken naar het effect van door de gemeente verstrekte leningen op de schuldenlast van de gemeente.
- solvabiliteitsratio
Definitie: De mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit wordt uitgedrukt in het percentage Eigen Vermogen ten opzichte van het balanstotaal.
- kengetal grondexploitatie
Definitie: De boekwaarde van de voorraden grond zijn van belang, want deze waarden moeten meerjarig worden terugverdiend bij de verkoop. De ratio wordt berekend door de boekwaarde van de gronden in exploitatie te delen door de totale baten van de programmabegroting of jaarrekening.
- structurele exploitatieruimte
Definitie: Om een flexibele begroting te kunnen bewerkstelligen is het zinvol de structurele baten hoger te laten zijn dan de structurele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
- belastingcapaciteit
Definitie: De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten.
Dit kengetal wordt berekend door de lokale lasten (OZB/afval/riool) voor een gemiddeld huishouden in de gemeente te vergelijken met het landelijk gemiddelde. Het Coelo publiceert jaarlijks deze gegevens.
Daarbij wordt een ranglijst aangehouden van gemeenten met de laagste woonlasten in Nederland. De gemeente Hardenberg stond in 2024 op plaats 50 (ranglijst eigenaar-bewoner meerpersoonshuishouden). De woonlasten voor deze categorie (€ 864,-) liggen onder het landelijk gemiddelde (€ 994,-) en het provinciaal gemiddelde (€ 934,-).
In onderstaande tabel staan de kengetallen per 31 december 2023 en 31 december 2024 en een vergelijking met de kengetallen die in de begroting 2024 zijn genoemd.
Kengetallen | Realisatie | Begroting | Realisatie | |
|---|---|---|---|---|
2023 | 2024 | 2024 | ||
1a. Netto schuldquote | 52,7% | 62,2% | 48,5% | |
1b. Netto schuldquote gecorr. voor alle verstrekte leningen | 47,9% | 57,8% | 44,4% | |
2. Solvabiliteitsratio | 42,7% | 39,6% | 44,2% | |
3. Grondexploitatie | 15,4% | 17,1% | 16,3% | |
4. Structurele exploitatieruimte | 4,0% | 0,5% | 4,6% | |
5. Gemeentelijke belastingcapaciteit | 85,0% | 88,4% | 86,2% | |
De ratio's voor netto schuldquote, solvabiliteit, netto investeringsquote en onbenutte belastingcapaciteit zijn stabiel en in de buurt van het landelijke gemiddelde. Naar onze indruk zijn dit indicatoren die er op wijzen dat onze gemeente financieel gezond is.
Financiële positie (2023) | Bron: www.waarstaatjegemeente.nl | |
|---|---|---|
Zwartewaterland | Nederland | |
Solvabiliteitsratio | 41,6% | 39,6% |
Netto schuldquote incl. uitgeleende gelden | 47,6% | 41,3% |
Onbenutte OZB capaciteit | 2% | 2% |